Pszenica w Ajurwedzie
W ajurwedzie opisując właściwości danego produktu, posługujemy się energetyką, smakiem
i posmakiem czyli virya, rasa i vipaka.
Jeśli chodzi o pszenicę i jej opis mamy 3 rodzaje:
- maha guthuma – maha to znaczy duży, są to większe ziarna; ten rodzaj odnosi się do pszenicy sprowadzanej z Zachodu
- madhuli, madhulika – takie pośrednie ziarna
- nisshuka/nandimukhi – wydłużone ziarna ale małe.
Tych gatunków jest jeszcze więcej i dużo zależy od obszaru na którym rosną. Podobnie jak
i u nas – płaskurka, samopsza, orkisz i inne to odmiany pszenicy charakteryzujące się między innymi mniejszą bądź większą zawartością białka, niektórych minerałów i witamin, czy wodochłonnością. Jednak to, czy pszenica ma mniej czy więcej białka albo witaminy B6 nie jest tak istotne z punktu widzenia ajurwedy. Ważne jest to, czy nas wychładza czy rozgrzewa i jak wpływa na trawienie.
Generalnie pszenica charakteryzuje się słodkim rasa (madhura), jest wychładzająca, korzystna do balansowania waty i pitty, ale zdecydowanie podnosząca kaphę. Jej guna (właściwości) to guru – trudna do strawienia, snigdha – oleista; sara – wzmagająca ruch (czyli może powodować biegunkę), vrushya – poprawia wigor, witalność. Pewne jest, że należy do produktów anabolicznych, budujących (brimhana).
Właściwości pszenicy
Wg portalu joufulbelly.com pszenica absorbuje więcej minerałów z gleby niż inne zboża, zapewniając niezbędne składniki odżywcze dla wzrostu i rozwoju wielu cywilizacji. Autorzy poświęcają wiele uwagi zarówno właściwościom prozdrowotnym jak i problemom związanym z trawieniem i przyswajaniem pszenicy – dla wszystkich chętnych lektury podsyłam link: https://www.joyfulbelly.com/…/ingr…/Whole-Wheat-Flour/62
Dla mnie jednak najbardziej istotnym aspektem jest to, że zgadzamy się ze stwierdzeniem,
że pszenica naszych przodków jest nieporównywalna z teraźniejszymi odmianami. Większość spożywanych dziś produktów pszennych jest wysoce rafinowana, a ziarna, z których powstaje są genetycznie zmodyfikowane. I tu wchodzimy na temat glutenu…
Co z tym glutenem?
Gluten to pewna grupa białek, a właściwie glikoprotein, występujących w zbożach – jęczmieniu, pszenicy, życie. Białka te nie są absolutnie potrzebne do przeżycia, są po prostu pewną formą zapewnienia organizmowi białka roślinnego. Kiedyś te zboża stanowiły podstawę diety w Polsce, z nich wyrabiało się codzienny chleb, towarzyszyły też warzywom strączkowym w głównym posiłku.
Obecnie sytuacja diametralnie zmieniła się poprzez genetyczne modyfikacje ziarna. Na pewno rośliny stały się bardziej odporne i plenne, ich zbiory bardziej obfite, ale zmieniona struktura uniemożliwia ich prawidłowe strawienie i przyswojenie przez organizm ludzki.
Coraz więcej osób nie toleruje glutenu i wcale mnie to nie zaskakuje. Spożywanie genetycznie zmodyfikowanych ziaren prędzej czy później doprowadzi do zupełnej niestrawności i organizm będzie się przed nimi bronił.
Jednak gluten glutenowi nierówny, więc nie będę skazywać cię na drogie produkty bezglutenowe tylko przez to, że sama go nie lubię. Obserwuj jak reaguje Twój organizm po spożyciu produktów z glutenem.
Według badań pt. „Nadwrażliwość na gluten, niezwiązana z celiakią (Non-Coeliac Gluten Sensitivity)” dr Marty Golachowskiej organizm człowieka reaguje na gluten na 3 sposoby:
- alergia na pszenicę,
- celiakia,
- nieceliakalna nadwrażliwość na gluten (NCNG) – 5x większa liczba zachorowań niż celiakia.
Możesz jednak zupełnie inaczej zareagować na zwykłą mąkę pszenną, a inaczej na inne jej odmiany takie jak np. płaskurka czy samopsza. Możesz też inaczej zareagować na żyto, czy jęczmień.
Pszenica, ze względu na obecność glutenu, jest też wyjątkowo lepka – ma tendencję do „zbrylania się” w przewodzie pokarmowym. Kolejnym z produktów glutenowych, który również „klei się” jest owies. Najmniej zagluca żyto i jęczmień, które z kolei łagodnie pacyfikują kaphę. Przyjrzymy się im dokładniej.
Jęczmień
Jęczmień, podobnie jak pszenica, od samego początku rozwoju kultur rolniczych był jednym z najważniejszych zbóż uprawnych.
W ajurwedzie jęczmień jest suchy, zimny, ciężki i słodki. Suśruta opisuje Yava (jęczmień) jako środek ściągający, słodki i ostry po trawieniu, zimny w potencji, balansujący pittę i kaphę.
Charaka z kolej opisuje jęczmień jako „nityasevaniya dravya”, czyli żywność przeznaczoną do codziennego spożycia, co podkreśla znaczenie jęczmienia w zapobieganiu chorobom
i zarządzaniu zdrowiem. Charaka wspomniał również, że jęczmień jest najlepszym spośród purishajanaka, czyli pożywienia, które wytwarza kał.
Jęczmień to pełnoziarniste, niskokaloryczne, bogate w błonnik, witaminy
i minerały zboże. Bogaty w witaminy z grupy B ma wiele właściwości prozdrowotnych:
– pomaga w detoksykacji dzięki obecności beta-glukanów
– działa moczopędnie – jest powszechnie stosowany jako naturalny środek w przypadku infekcji dróg moczowych
– wykazuje właściwości przeciwutleniające, antyproliferacyjne i obniżające poziom cholesterolu, obniża również ciśnienie krwi
– jest bogaty w fosfor, wapń i miedź, selen
– ma niski indeks glikemiczny i zapewnia większe uczucie sytości
– słód jęczmienny jest świetnym produktem mlekopędnym
– Yava kshara, lek ajurwedyjski przygotowywany z całej rośliny jęczmienia, stosowany jest w leczeniu schorzeń dróg moczowych, bólu brzucha i jest składnikiem wielu klasycznych preparatów ajurwedyjskich
– mimo tego, że zawiera gluten, jest go zdecydowanie mniej niż w innych zbożach glutenowych.
Zwróć jeszcze uwagę na popularne ostatnio produkty z jęczmienia – na rynku dostępne są dwie formy młodego jęczmienia: sok z liści jęczmienia i wyciąg z suszonej trawy. Sproszkowany sok z jęczmienia ma lepsze właściwości enzymatyczne (jest poddawany mniejszej temperaturze w procesie obróbki oraz trwa ona krócej). Dzięki regularnemu stosowaniu soku z liści jęczmienia, organizm dostaje zastrzyk energetyczny, enzymatyczny, witaminowy.
Dzięki swoim prozdrowotnym właściwościom sok z jęczmienia:
- obniża ryzyko zachorowania na różne choroby cywilizacyjne tj. nowotwory, miażdżycę (przeciwdziała odkładaniu się cholesterolu w naczyniach krwionośnych), otyłość itd.,
- wzmacnia i regeneruje wątrobę,
- opóźnia starzenie komórek,
- wzmacnia system immunologiczny organizmu, odtruwa, ma właściwości przeciwzapalne,
- pomocny w walce z reumatyzmem, artretyzmem, alergiami,
- normalizuje poziom cukru we krwi tym samym polecany jest diabetykom,
- pomaga w pracy układu trawiennego
- a także silnie wpływa na układ nerwowy dodając energii i pomagając w leczeniu stanów depresyjnych.
Żyto
Jakie korzyści według ajurwedy daje ci żyto?
– Po pierwsze, ponieważ ma właściwości diuretyczne i balansuje kaphę dobra pomaga schudnąć i jest świetne dla osób dbających o linię.
– Jest również bardzo dobre dla diabetyków – ma niski indeks glikemiczny, pobudza również metabolizm komórkowy.
– Wiadomo również, że żyto ma znaczenie w profilaktyce chorób układu oddechowego, zwłaszcza astmy.
– Żyto ma zdolność zapobiegania rozwojowi kamieni żółciowych, zwłaszcza u kobiet. Zmniejsza wydzielanie żółci i zwiększa wrażliwość na insulinę
– Polecane jest dla kobiet przechodzących menopauzę, ponieważ zawiera lignany łagodzące
np. uderzenia gorąca.
– Ale ale,.. dla Vaty jest mało korzystne; ze względu na dużą zawartość błonnika gazuje
i powoduje wzdęcia; wysusza i zwiększa objętość stolca (co w przypadku połączenia
z wysuszeniem nie jest zbyt dobre)
Podsumowując…
Coraz więcej osób odczuwa negatywne skutki spożywania pszenicy – a konkretniej glutenu. Dzisiejsza pszenica niestety znacznie różni się od tej pradawnej. Produkty pszenne są wysoce rafinowane, a ziarna są genetycznie zmodyfikowane. Z tego powodu organizm ludzki ma duży problem ze strawieniem go i przyswojeniem.
Jednak nie każdy gluten nam szkodzi. Z powodzeniem możemy sięgnąć po zdrowsze zamienniki pszenicy, na przykład żyto lub jęczmień. Zdecydowanie warto zwrócić uwagę na sok z liści jęczmienia, czy wyciąg z suszonej trawy. Mają silne właściwości prozdrowotne, a nasz organizm będzie wdzięczny za zastrzyk energetyczny, enzymatyczny i witaminowy.
Doskonałą opcją będzie również żyto. Pozytywnie wpływa na sylwetkę, jest bardzo dobre dla diabetyków (ma niski indeks glikemiczny). Może być stosowany w profilaktyce chorób układu oddechowego (np. astmy), jak również dla łagodzenia uderzeń gorąca podczas menopauzy.
Alternatyw dla produktów z pszenicy nie brakuje, zatem jeśli jesteś miłośnikiem świeżego, domowego chleba (jak ja) – nie wszystko stracone! 😉 Sięgnij po zdrowe i wartościowe zamienniki, którym również nie brakuje walorów smakowych 🙂
Wejdź w głęboki proces oczyszczania
i daj sobie szansę na zdrowie
